دی کلسیم فسفات
دی کلسیم فسفات
از بین عناصری که به عنوان عناصر پر مصرف (Macroelements) در تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار می گیرند، بیشترین اهمیت را کلسیم و فسفر دارند. استخوان ها محل اصلی ذخیره مواد معدنی مخصوصاً کلسیم ، فسفر و منیزیم می باشند. پوسته تخم مرغ مقدار زیادی کلسیم، فسفر و منیزیم می باشند . پوسته تخم مرغ مقدار زیادی کلسیم به صورت کربنات دارد . از طرف دیگر زرده تخم مرغ حاوی مقدار فراوانی فسفر و گوگرد است . همچنین فسفر در متابولیسم مواد قندی و چربی های دخیل و در ترکیب برخی پروتئین ها نیز وجود دارد . نقش اساسی کلسیم در انعقاد خون غیر قابل تردید است .کمبود کلسیم و فسفر در طیور جوان منجر به اختلالات شدید استخوانی و تاخیر در رشد بدن و نزد مرغ های تخمگذار منجر به کاهش و سپس توقف تخمگذاری می گردد و چنانچه تخم مرغی نیز بدست آید ، پوسته آن فاقد استحکام خواهد بود. مرغان تخمگذار همیشه در معرض کمبود کلسیم هستند .برای جذب بهتر کلسیم ، باید نسبت مناسب فسفر و کلسیم در جیره غذایی طیور وجود داشته باشد و این نسبت در جذب هر دو عنصر نقش اساسی دارد. مراجع مختلف برای نژاد های گوناگون طیور ، مقادیر متفاوتی از نسبت Ca/P را گزارش کرده اند . نسبت بین این دو عنصر از 3/1 تا 4 متغیر می باشد . به این ترتیب تنها با افزایش کلسیم به جیره طیور نمی توان افزایش نیاز حیوان به کلسیم را تامین کرد . به عنوان مثال گرچه حدود 70% کلسیم پوسته تخم مرغ از کلسیم جیره تامین می شود ولی باید توجه داشت که قسمت زیادی از این کلسیم ابتدا به شکل فسفات کلسیم در استخوان جایگیزین شده و سپس این کلسیم وارد خون شده و به مصرف تشکیل پوسته تخم مرغ می رسد . برای تامین میزان فسفر مورد نیاز حیوان باید به قابلیت جذب ماده حاوی فسفر توجه داشت . توجه به همین پارامتر است که جیره نویسان را بر آن می دارد تا از میزان فسفر آلی (Organic) در مواد اولیه گیاهی خوراک برای طیور صرفنظر کرده و فسفر معدنی (حدود 60%-40% فسفر کلی جیره است ) را برای فرمول نویسی در نظر بگیرند از طرف دیگر ، از بین منابع معدنی نیز قابلیت جذب فسفر برای کلیه منابع یکسان نیست . یکی از مهمترین عواملی که سبب جلوگیری از جذب کلسیم و فسفر در بدن حیوان میگردد وجود فلوئور در مقادیر بیش از حد معین می باشد. به عنوان مثال استفاده از خاک فسفات بدلیل وجود فلوئور زیاد و غیر قابل جذب بودن فسفر آن امروز منسوخ گشته و دی کلسیم فسفات به عنوان یکی از اصلی ترین منابع تامین فسفر و کلسیم جیره ، مقبولیت عام یافته است .
نژادهای خالص به مواد اولیه ای که در جیره غذایی شان به کار می رود حساسیت زیادی دارند زیرا دارای توان رشد سریع و تولید فراوان هستند. همچنین گله های مرغ اصلاح شده به علت تغییراتی که از نظر ژنتیک در آنها بوجود آمده است نسبت به عوامل استرس زا بسیار حساس هستند. این عوامل مانند تغییر حرارت محیط زیست ، دست کاری کارگران ، نامناسب بودن کیفیت غذا و همچنین مسمومیت های غذایی و امثال آنها می باشند که اغلب در مرغداریهای صنعتی به علت ضعف مدیریت به طور وسیع به چشم می خورد . استفاده از مواد فسفردار با کیفیت پایین و نامطلوب در گله های مرغ بسیار زیان آور است زیرا ناخالصی این نوع مواد حاوی فسفر سبب بروز عوارضی در سوخت و ساز بدن (Metabolisim) ، شکل گیری استخوان ها ، عملکرد کلیه ها و کبد پرندگان می گردد. همچنین سبب از دست دادن قابلیت طیور برای مقاومت در برابر استرس های محیطی و زیستی مانند حرارت و عوامل بیماری زا مانند عفونتهای ویروسی و میکروبی می گردند. برای تغذیه متعادل در دام ، فسفر بر اساس میزان سرعت ورود ماده مورد نیاز بدستگاه گردش خون و بافتها یا دسترسی زیستی (Bioavailability) آن مورد استفاده قرار می گیرد و معمولاً متخصصین تغذیه دام و طیور برای گرفتن نتیجه مطلوب میزان مورد استفاده از آن را در جیره غذایی 20%- 10% بیشتر از رقمی که توسط شورای ملی تحقیقات آمریکا (NRC) توصیه شده ، در نظر می گیرند، به عقیده این متخصصین میزان توصیه شده NRC حداقل میزان مورد نیاز است که طی آثار آن کمبود فسفر ظاهر نمی شود. باید توجه داشت تعادل بین کلسیم و ویتامین D در قابلیت استفاده حیاتی فسفر موثر بوده و باید در هنگام جیره نویسی به این موضوع توجه نمود . حضور فلوئور در منابع تامین فسفر سبب باند کردن فسفر شده و دارای مسمومیت شدید می باشد
مزایای وجود کلسیم و فسفر در جیره غذایی طیور:
1- استخوان بندی محکم و مقاوم
2- افزایش اشتها
3- افزایش بازدهی تولید در طیور گوشتی و تخمگذار
4- کاهش میزان لمبه و شکستگی تخم مرغ
5- افزایش تولید جوجه در فارم های مرغ مادر
عوارض کمبود کمبود کلسیم و فسفر در دام :
1ـ نرمى استخوان در دامهاى جوان پارانشیم 2ـ شکننده شدن استخوان در دامهاى بالغ یا استئومالامى 3ـ بیمارى تب شیر یا فلجى در دامهاى بالغ 4ـ بیمارى انحراف اشتها یا پیکا که سبب بلغ اشیاى غیرمغذى توسط دام مى‌شود 5ـ کاهش رشد و تولید 6ـ نازائى 7ـ کاهش مقاومت در برابر بیماریها و خونریزى
معمولا باید توجه داشت که استفاده از یک نوع مواد غذایی نمی تواند تمام نیازهای دام را برآورده کند، چون از طرفی حجم معده و دستگاه گوارش حیوان محدود است و از طرف دیگر بدن حیوان به مجموعه ای از مواد غذایی احتیاج دارد. این مجموعه موادغذایی را جیره غذایی می نامند که باید برحسب احتیاج حیوان به آن باید تهیه و تنظیم گردد. .
برخوردارشدن از کلسیم و فسفر با استفاده از دی کلسیم فسفات
نسبت حلالیت و مقدار Ca وP ترکیب شده در داخل استخوان ها در دی کلسیم فسفات بسیار بیشتر است.
استفاده از دی کلسیم فسفات به عنوان منبع فسفر در رژیم غذایی طیور سبب کاهش مرگ زوددرس، رشد ناقص و استخوانهای شکننده، شد.
دی کلسیم فسفات(DCP):
آنالیز نمونه :
1. ماده خشک 98?
2. کلسیم 23?
3. فسفر 18?
اثرات فسفات :
1. کمک به هضم ( جذب ) فسفر
2. آسان و بی خطر بودن ترکیب آن با تمام رژیم های غذایی
منابع تامین فسفر :
در بین مکمل‌هاى غیر آلى فسفاته دى کلسیم فسفات و یا منوکلسیم فسفات متداولتر از دیگر منابع فسفات است ولى در ایلات متحده بیشتر ترکیب این دو به صورت حدود 65% دى و 35% منو که اصطلاحاً دى فس گفته مى‌شود استفاده مى‌گردد.
مصرف مونوکلسیم فسفات در تغذیه دام و طیور
مونوکلسیم فسفات که داراى 9/16 درصد کلسیم و 6/24 درصد فسفر باشد در مقایسه با دى کلسیم فسفات با 24 درصد کلسیم و 18 درصد فسفر داراى ارزشى برابر 136 درصد بوده یعنی با توجه به میزان فسفر مونوکلسیم فسفات ارزش آن 36 درجه بیشتر از دى کلسیم فسفات مى‌باشد لذا با توجه به بالا بودن میزان فسفر و قابلیت حلالیت بیشتر مونوکلسیم فسفات
مواد اولیه تولید فسفات
دی کلسیم فسفات معمولا بصورت پودری است که از استخراج کلسیم فسفات از سنگ فسفات در اسید حل شده در نمک بوجود می آید. محصول تولید شده(دی کلسیم فسفات)، باصرفه ترین و متداول ترین ماده برای تامین فسفر مورد نیاز دام و طیور می باشد.
حمل و ذخیره سازی و انبار کردن فسفات
اگرچه دی کلسیم فسفات یک ماده معدنی خنثی است، در شرایط خشک و خنک برای مدت زمان نسبتا" طولانی می تواند نگهداری شود. دی کلسیم فسفات این قابلیت را دارد که بصورت فله ای یا بصورت کیسه ای به هرمیزان که موردنیاز است، نگهداری شود.
دی کلسیم فسفات حاوی عناصر کلسیم و فسفر است که نقش مهمی را در واکنشهای بیوشیمیایی (نظیر انعقاد خون، فعالیت فیزیولوژیکی قلب، تبادلات سلولی و فعالیت عصبی-عضلانی) و متابولیکی (نظیر شکل گیری ساختمان استخوان، دندان، تخم مرغ و فعالیت های صحیح دستگاه گوارش) در دام و طیور ایفا می کنند. قابلیت جذب (حل در آب و اسید) این محصول نسبت به محصولات مشابه بالاتر می باشد!
مزایای وجود عناصر کلیسیم و فسفر در جیره غذایی دام:
1- استخوان بندی محکم و سلامت بدنی
2- افزایش تولید گوشت و شیراوری
3- افزایش باروری و آبستنی
4- افزایش اشتها و بازدهی مناسب تولید
5- عمکرد متعادل دستگاه های عصبی، عضلانی و گوارشی
علائم کمبود :
فقدان کلسیم و فسفر منجر به نرمی استخوان و فلجی در جوجه ها، استئومالاسیا، کاهش ضخامت پوسته تخم مرغ، کاهش میزان تولید تخم مرغ و جوجه دهی می گردد. همچنین کمبود مذکور می تواند منجر به کاهش کارایی، قلب و عضلات، رشد استخوان و نیز بی اشتهایی دام و طیور گردد.
??عضویت در کانال تلگرام https://telegram.me/nrdco
??ارتباط تلگرامی با مدیر @ehsanmoradib
? سایت شرکت www.nrdco.ir
?ایمیل nrdco.ir@gmail.com
?تلگرام و تماس 09376748920
???تماس 09105967660
? ??تماس 09213194340
???فکس 08338224673
???دفتر 08338250501
??? دفتر 08338250563
??کد پستی 6715613388
شرکت نیک رویش دالاهو
( مهندس احسان مرادی )